moringa oleifera ne demek?

''Moringa oleifera*, "Shojne" olarak Bengalce'de, "Munagakaya" olarak Telugu dilinde, "Shevaga" in Marathi dilinde, "Moringa" olarak Tamil dilinde vs. çeşitli dillerde adlandırılır.1*Moringa'' cinsinin en çok yetiştirilen ve bilinen türüdür. Mucize ağaç olarak da adlandırılır, bu bitkinin bu adla adlandırılmasının sebebi ise hemen hemen her parçasının ayrı bir değerinin olmasıdır. Zira tohumundan köküne, sapına kadar bitkinin her parçasından yararlanılmaktadır.

Dağılımı

Anavatanı olan Himalayalar eteklerindeki Kuzey Hindistan bölgeleridir. Ancak sonrasında dünyanın pek çok bölgesine kültür türleri gönderilerek yetiştirilmeye başlanmıştır. Şu sıralar Endonezya, Sri Lanka, Malezya,Filipinler, Meksika, Güney Amerika, Orta Amerika'da da yetiştirilmektedir. Afrika'da dahası Orta Doğu'da yetiştirildiği bilinmektedir. Yarı kurak, tropik ve tropik altı iklimlerde yetişebilen bir türdür. Soğuğa dayanıklılık haritasında USDA 9-10 olarak belirtilen bölgelerde de yetiştirilebilmektedir ancak bu tür yerlerde normal olarak ağaç -1 ile -9 santigrat derece civarındaki sıcaklıklarda yapraklarını dökerek, gövdesini kurutarak ölür bununla birlikte kendisi derine kök yaptığı için bir sonraki bahar ayında tekrar yeniden kökten filizlenip, yeniden gövde ve dallarını, yapraklarını, çiçeklerini oluşturabilmektedir. Toprak tercihi de bulunmamaktadır, genel olarak kuru kumlu topraklarda iyi yetişebilmektedir ancak en fakir topraklarda dahi yetişme kabiliyeti de bulunmaktadır. Kuraklığa da dayanıklı bir ağaçtır. Ağaç çok hızlı büyüme kabiliyetine sahiptir, ilk yıl 4 metre büyüyebilir eğer herhangi bir don vs. etkenle karşılaşmazsa sıcak iklimlerde ağacın 6-15 metre arası bir uzunluğa erişebildiği görülmüştür. Ancak kökü derine yaptığı için dar saksılarda yetişebilen bir ağaç olmayıp daha çok bahçelerde ve çok büyük saksılarda yetişebilme kabiliyetine sahiptir.2

Yararlanma

Tohumları Malezya'da fıstık olarak yenilir. Kalınlaşmış kökleri yaban turpu gibi yenilebilmektedir. Aşırı derecede besleyici olan yaprakları yeşillik olarak, salatalarda, sebze yemeklerinde yenilebilir. Zira yaprakları aynı ağırlıktaki portakalın 7 misli C vitamini, sütün 4 misli kalsiyum, havucun 4 misli A vitamini, sütün iki misli protein ve muzun 3 misli potasyum içerir.3 Bununla birlikte ağaç kalsiyum oksalat olarak yapraklarında kalsiyumu depolamakla bu türden kalsiyum depolama vücuda biraz yabancıdır, bununla birlikte şu ana kadar bir zararlı etkisi de tespit edilememiştir.4567 Ancak böbrek taşı sorunu olanların oksalat sebebiyle bu bitkiyi dikkatli şekilde tüketmeleri veyahut beraberinde oksalatı engelleyici gıdalar almaları gerekmektedir. Yaprakları kurutulup toz haline getirilerek de tüketilebilir. Bu durumda bir çorba kaşığı toz 1-3 yaş arası çocukların kalsiyum ihtiyacının %40'ını, protein ihtiyacının %14'ünü, demir ihtiyacının %23ünü, A vitamini ihtiyacının büyük kısmını karşılar. 6 çorba kaşığı toz ise hamilelik ve emzirme süresince bir kadının ihtiyaç duyduğu demir ve kalsiyum ihtiyacının çoğunu karşılar.89 Ayrıca Filipinler de vs. ülkelerde yaprakları çorba vs. yemek yapımında ve gıda endüstrisinde kullanılmaktadır.10 Yine yaprakları toz haline getirilip temizlik ve dezenfekte etmek içinde kullanılabilir. Tohumları %38-40 oranında kurumayan Ben Yağı içerir; bu yağ resim, güzel sanatlarda boya içeriği olarak kullanıldığı gibi saat gibi hassas makinelerin yağlanmasında kullanılır. Bu yağ temiz, tatlı ve kokusuz olduğu için parfüm ve saç bakım ürünlerinde de kullanılır. Ağacı kereste olarak kullanılabildiği gibi; bahçelere çit olarak da kullanılabilir. Yağının çıkarılması sonrası kalan tohum posası ve tohumları anti bakteriyel özelliği sayesinde su dezenfektasyonu için belli miktarları aşmamak kaydıyla kullanılabilir.1112

Buna ilaveten bitki gövdesi çeşitli ülkelerde kök boya olarak kullanılmaktadır. Yine Hindistan ve Sri Lanka'da yerel halk afrodizyak olarak kadın ve erkekler için tohumlarını ilaç gibi kullanmaktadır. Ayrıca açlıkla mücadele için tavsiye edilen ve kullanılan ağaçlardan biridir.13

1415

Galeri

Dosya:Sonjna (Moringa oleifera) trunk at Narendrapur W IMG 4175.jpg|Sonjna (Moringa oleifera) kabuğu Narendrapur Kalküta yakınında, Batı Bengal, Hindistan. Dosya:Sonjna (Moringa oleifera) flowering at canopy at Narendrapur W IMG 4172.jpg|Çiçeklenmiş Sonjna (Moringa oleifera) Narendrapur Kalküta yakınında, Batı Bengal, Hindistan. Dosya:Sonjna (Moringa oleifera) flowers at Kolkata W IMG 2124.jpg|Sonjna (Moringa oleifera) çiçekleri Kalküta, Batı Bengal, Hindistan. Dosya:Sonjna (Moringa oleifera) flowers at Kolkata W IMG 2123.jpg|Sonjna (Moringa oleifera) çiçekleri Kalküta, Batı Bengal, Hindistan. Dosya:Sonjna (Moringa oleifera) flowering branch at Kolkata W IMG 2118.jpg| Çieçeklenmiş Sonjna (Moringa oleifera) dalları Kalküta, Batı Bengal, Hindistan. Dosya:Sonjna (Moringa oleifera) at Jayanti, Duars, West Bengal W IMG 5250.jpg|Sonjna (Moringa oleifera) yaprakları Batı Bengal, Hindistan. Dosya:Sonjna (Moringa oleifera) at Jayanti, Duars, West Bengal W IMG 5249.jpg|Sonjna (Moringa oleifera) çiçekleri Batı Bengal, Hindistan. Dosya:Sonjna (Moringa oleifera) at Jayanti, Duars, West Bengal W2 IMG 5249.jpg|Sonjna (Moringa oleifera) çiçekleri Batı Bengal, Hindistan. Dosya:Moringa oleifera sg.jpg|Moringa oleifera: Çiçek ve meyvesi. MacRichie Ulusal Parkı, Singapur. Dosya:Moringa Olifiera Seeds Macro.jpg|Kurutulmuş moringa oleifera tohumları. Dosya:Dunt-dalun chin-yei 1760.JPG|Dunt-dalun chin-yei, Myanmar'da ince dallarından yapılan özel ekşi çorba

Kaynakça

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: moringa oleifera. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. Olson, M. E., and S. Carlquist. 2001. "Stem and root anatomical correlations with life form diversity, ecology, and systematics in Moringa (Moringaceae) ", Botanical Journal of the Linnean Society 135(4): 315-348

  2. Fuglie, L.J. (1999, 2000)

  3. Lockett et al. (2000)

  4. Jed W. Fahey (2005)

  5. Food and Agriculture Organization of the United Nations, *Country Pasture/Forage Resource Profiles: Philippines

  6. Chopra et. al., Indian J. med. Res. 1932-33, 20, 533; Ghosh et. al., ibid., 1934-35, 22, 785; Chakravarti, Bull. Calcutta Sch. trop. Med., 1957, 5, 123; Chatterjee & Maitra, Sci. & Cult., 1951-52, 17, 43

  7. D.W. Nellis. 1997. Poisonous plants and animals of Florida and the Caribbean. Pineapple Press Inc, pg 217.

  8. Food and Agriculture Organization of the United Nations, *The Vegetable Sector in Thailand *, 1999

Kategoriler